Over de stiltedag

Een stiltedag.

Om de Weg van Geloof, Hoop en Liefde te gaan en steeds meer te kunnen luisteren naar het hart proberen we de vele afleidende wereldse krachten te weerstaan; daarbij kan een stiltedag heel behulpzaam zijn.
Het is merkbaar dat in onze tijd de aandacht voor en de ervaring van de Mundis Imaginalis – de wereld van de ziel - steeds meer aan het verdwijnen is. Ons denken is gangbaar dualistisch en als dat de enige manier van denken wordt belanden we helemaal in de ‘Boom van de Kennis tussen Goed en Kwaad’, hetgeen wil zeggen dat we zelf het heft in handen nemen en menen dat we meester zijn over ons leven en de wereld.
Maar is dat zo? Is het niet  juist de Wijsheid – die ook de Heilige Geest is - die de wereld en de mensen zo nodig hebben?
Wijsheid – een hemelse kwaliteit - heeft te maken met de Mundis Imaginalis, die deel is van ons leven als we ons openen in meditatie; dan kunnen ware symbolen zich tonen. Dan zijn geest, ziel en lichaam even belangrijk en leven we niet alleen vanuit de zintuigen van ons lichaam, maar luisteren we in de eerste plaats naar het hart, naar wat er in de ziel te horen is. Wijsheid wijst ons de Weg en leert ons Brug te zijn tussen Hemel en Aarde!
Op een stiltedag ontstaat er ruimte, waarin Wijsheid kan groeien, en het vermogen om te luisteren met het hart zich opent.  Een stiltedag brengt je in een houding van  ‘eenvoudig te zijn’ en zo word je soms even opgetild  boven ruimte en tijd. Besef dat je gangbaar in ‘ballingschap’ leeft en dat de stilte je weer terug kan brengen naar het ‘Beloofde Land’, de Mundis Imaginalis.
Het hier-en-nu van de stiltedag.


Praktische punten voor een stiltedag.

Het is heilzaam en vruchtbaar om met een aantal mensen tegelijk een stiltedag te houden, ook al ben je niet fysiek bij elkaar aanwezig. Maar als er een stille overeenstemming is in de openheid van hart ben je door een geestelijke tekst,  gebed en meditatie met de anderen verbonden.
De eerste inzet voor een stiltedag is voor de meesten van ons het ‘lawaai’ van de wereld te willen loslaten en ruimte te scheppen voor de Heilige in de ruimte-die-je-bent. We zoeken stilte en vrede, en het Verlangen naar de Heilige wordt voelbaar. Maar daarvoor moeten we onze ‘verslavingen’ op afstand zien te brengen, het liefst geheel verwijderen. Je kunt daarvoor proberen aandacht te geven aan het volgende:

-  Als je stil wordt kan je merken dat er behoefte is aan slaap; zorg er daarom voor dat je voldoende geslapen hebt voor je de stilte in gaat.

-  Laat het loslaten niet een soort innerlijk oplossen of smelten worden, waardoor het misschien tot neerslachtigheid gaat leiden. Stilte is zeker niet zo’n wijze van oplossen, maar het is innerlijk bidden en je richten op datgene wat God met je wil vandaag. Loslaten wordt als het ware door een liefdevol, gelovig vertrouwen gedragen, gereed om de vreugde van de goddelijke zegen te ontvangen.
Een gelovige grondhouding is er niet doordat je een bepaalde verwachting hebt van de Heilige en komt niet voort uit een voorgeschreven handelwijze. Deze grondhouding is eerder gereed zijn om alles, ook je weerstanden en emotionele roerselen, niet te verdringen gedurende deze dag, maar toe te laten, en daarbij de zegen van de Heilige te kunnen herkennen en ontvangen. Ook is er geen vrome prestatiedruk, alsof het ‘lukken’ van de dag van ons afhangt.

-  De innerlijke stilte die je zoekt maakt ook de plek waar je bent tot een plaats van zwijgen. Misschien ervaar je dat je steeds meer omhuld wordt door de stilte. De ruimte waar je vertoeft is niet meer primair je woonruimte, maar de ruimte waar je het innerlijk oor te luisteren legt en vrede zoekt. Dan kan het de plaats zijn van het tweegesprek: een heilige Plaats. Het lawaai van de wereld gaat door, maar dat kan deze sfeer van zwijgen en stilte vandaag niet verstoren.

-  Wanneer je eenvoudige maaltijden gebruikt kan ook het lichaam in deze bezielde stilte worden binnengetrokken. Het laat het geestelijk leven nooit onverschillig in welke toestand ons lichaam zich bevindt. Ook hier moeten we de zogenaamde spanning lichaam-geest proberen te overwinnen. Het spreekt vanzelf voorzichtig te zijn met veranderingen in je dagelijkse eetgewoonten bij ziekte of ouderdom. Maar wees je bewust van wat je eet en laat het ten goede komen aan je lichamelijke gezondheid, want dat bevordert het gebed. Daarbij speelt ook een ontspannen en tegelijk geconcentreerde zithouding een belangrijke rol, evenals een ontspannen en vrije adem. In de loop van de dag is het goed even te bewegen door een bezinnende wandeling te maken, of een of ander hand- of huishoudelijk werk dat bij je past, te doen.

-  Zoals het kloosterleven leunen ook wij op het natuurritme van de dag, dat we begeleiden met het getijdengebed. Voeg daarnaast op voor jou geschikte tijden meditatie in en de lichaamsbeweging. Het getijdengebed zorgt ervoor dat je opgenomen bent in de ‘stille gebeds-gemeenschap’.  In de eenzaamheid van onze gebedsruimte vormen we tegelijkertijd met elkaar een Tempel.

-  De geestelijke tekst bij de stiltedag is niet zozeer om je af te leiden van het alleen zijn voor de Heilige, of om de denkbehoefte gevarieerde stof aan te bieden, maar de tekst zal steeds weer moed geven voor het stil zijn. Het doorzettingsvermogen in innerlijke onrust wordt erdoor bemoedigd. De tekst zorgt voor de diepere zin van onze gebedsstilte. Of je de tekst nu begrijpt met het hart of met het verstand of misschien helemaal niet, dit verandert de werkzaamheid niet van het Woord. Laat daarom eventuele onvrede of ‘grijpneiging’ los en lees – liefst hardop – op die momenten die daarvoor voor jou de juiste zijn op deze dag.

-  Het is goed met iemand anders die hetzelfde probeert een uitwisselend gesprek te hebben. De uitwisseling met iemand – een ‘tegenover’- die ook de Weg van meditatie en contemplatief gebed probeert te gaan kan helpen je eigen vragen beter onder ogen te zien en te formuleren. Als dat niet mogelijk is deze dag, weet je dan verbonden met de andere mensen die aan deze dag deelnemen.
    

(Met gebruikmaking van de aanwijzingen die worden meegegeven bij de Stiltedagen in het Getsemane Kloster in Goslar.)